Aile işletmelerinde bütçe başarısızlıkları nelerdir
Aile işletmelerinde genellikle kardeşlerden bir tanesi vizyoner kişiliği nedeniyle şirketin ya Genel Müdürlüğü ya da Yönetim Kurulu Başkanlığını alıyor, ve genellikle küçük işletmelerin vizyoner yöneticileri şirketlerini daha fazla büyütmek ve kurumsal bir yapıya büründürmek için işletmelerinde bütçe yapmak istiyorlar ve bunun çalışmasını başlatıyorlar.
Fakat maalesef aile işletmelerinde bütçe çalışmalarına genellikle ya son veriliyor ya sonuca ulaşmıyor.
Aslında yapılan hatalar özetlendiğinde ve bu hataların yapılmaması için gerekli tedbirlerin alındığı durumda aile işletmelerinde de bütçe yapılması ve bu bütçelerin neticesinde şirketin yönetilmesi olanaklıdır.
Her şeyden evvel bütçe muhasebe yöneticisinin tek başına görevi değildir.Bütçe süreci için muhasebe yöneticisi görevlendirilmemelidir ancak bu iş onun koordinasyonunda yürütülmelidir.
Çünkü bütçe çalışması bütün şirketi ilgilendiren bir süreçtir.
Öncelikle şirketin organizasyon şemasının ve organizasyon yapısının belli olması bu organizasyon yapısına uygun bir muhasebe ve hesap planı altyapısının oluşturulması gerekir.
Çünkü bütçe çalışması yapıldığında yarın öbür gün o bütçeyle ilgili rakamların yani fiili rakamların karşılaştırılabilir hale getirilmesi ve bütçeden bir sapmanın olup olmadığı ve bu sapmanın ne kadar olduğunu tespit edebilmek için aynı zamanda da muhasebe altyapısından gerekli verilerin alınması gerekir.
Bunun haricinde eğer bir üretim işletmesi ise o üretim işletmesinde etkin bir maliyet sisteminin kurulması gerekir, bunun için mutlaka bir muhasebe departmanının olması ve o muhasebe departmanında bu işi yapacak nitelikli muhasebecilerin istihdam ediliyor olması gerekir.
Genellikle aile işletmelerinde pazarlamayı, satışı, üretimi kardeşler paylaşabiliyor ancak kardeşler bu bütçe aşamasında kendilerinden birtakım veriler isteyen ve bu işin koordinasyonunda bulunan kişilere karşı direniyor ve zamanında verileri vermeye biliyorlar, onun için aileden kişilerin bütçe yapılırken bu işlerin başında olmaması ve bu konuda rol oynamaması gerekiyor.
Aile işletmelerinde bütçelerin devamlı revizyonunun yapılmaması gerekiyor çünkü bütçeler devamlı revizyona tabi tutulursa bu sefer bütçeler bir performans hedefi aracı olmaktan çıkabiliyor.
Bütçe süreci başladıysa yönetim kurulu başkanından başlayıp genel müdüründen departman yöneticilerine kadar bütün bu bütçe yapılması aşamalarına yönetimin tam olarak destek vermesi gerekiyor, yönetimin desteğinin olmadığı bir bütçe çalışmasının başarıya ulaşması da maalesef imkansız hale gelebiliyor.
Bütçeyi oluşturacak departman yöneticilerinin ve departmanda çalışan insanların birbirleriyle çok iyi bir iletişiminin ve koordinasyonun olması gerekiyor, bu çalışmanın sistemli bir çalışma olması ve bu bütçelerin birbirlerini etkileyen bütçeler olduğunu düşünerek bu koordinasyonun kaliteli bir şekilde sürdürülmesi gerekiyor.
Bütçe çalışması başlatılmadan önce kesintiye uğramasının ya da olumsuzlukla sonuçlanmasının en büyük nedenlerinden bir tanesi de bütçenin nasıl yapılacağını bilmeyen departman yöneticileri ve çalışanların olmasıdır. Bunun da önüne geçebilmek için işin en başında bütçe yapma konusunda eğitilmeleri ve ona göre bütçe çalışmasının başlatılması gerekiyor.