Firma olarak kısa vadeli yabancı kaynak ihtiyacımızı bankalardan rotatif kredi kullanarak karşılıyoruz ve malum olunduğu üzere üçer aylık dönem sonlarında da faiz tutarını ödüyoruz.
Yine böylesi günlerin birinde; bankaya dönem sonu faiz tutarı ödemesini yine aynı bankadan kredi kullanarak ödemek istedik ancak ilgili bankanın portföy yöneticisi limit uygun olmasına rağmen kredi kullandırarak faiz ödemesi yapılmasına müsaade etmeyeceğini, bunun doğru olmadığını tarafımıza iletti. Ben de arkadaşlarımdan ısrarcı olmamalarını ve başka bir bankadan kredi kullanarak dönem faiz ödemesini gerçekleştirmelerini istedim. Konu o gün o şekilde kapandı.
Bu olayın sonrasında ilgili şube müdürü ve porftöy yöneticisini şirkete davet ettim ve hoşbeşten sonra konuya giriş yaparak faiz karşılama gücü formülünü bilip bilmediklerini sordum.
Portföy yöneticisinden cevap alamayınca, şube müdürüne yöneldim ve ondan bir yanıt almayı bekledim ancak maalesef her ikisinden de yanıt gelmedi.
Bunun üzerine yaşanan olayı hatırlattım ve yıl sonu verileri ile ilk 3 aylık verileri önlerine koyarak faiz kazanılma gücü formülünün sonuçlarını kendileri ile paylaştım. Kendilerinin de mizan verileri ile gelir tablosundan söz konusu sonuçları bulabileceklerini ilettim, çok iyi hatırlıyorum o dönemde firmanın faiz kazanılma gücü 1.75 civarındaydı ve bu oran hem faizi birebir karşılıyor ve hem de söz konusu kredilerin anapara taksitlerini rahatlıkla ödeyebilme gücünü gösteriyordu.
Netice itibariyle; firma kredilendirilirken finansal analize ve bu analiz sonucunda ortaya çıkan puanlamaya göre limit tahsisi yapılır ve o toplantı sonucunda da görüldü ki; kredi ilişkisi içerisinde gösterilecek yaklaşımın bilimin kuralları ve sonuçlarına uygun olması çok daha şık olmaktadır.
Bu yaşanmış olay neticesinde söz konusu formülü inceleyerek ve irdeleyerek zayıf ve üstün yönlerini ortaya koymanın hem şirket tarafındaki hem de banka tarafındaki ilgilileri bilgilendirmesi açısından faydalı olacağına inanıyorum.
İKİNCİ 500 BÜYÜK FİRMANIN ÖZET MALİ VERİLERİ
Faiz karşılama gücü oranı, bir firmanın faaliyetlerini sürdürebilmek ve genişletmek için kullandığı işletme sermayesi ve yatırım kredileri nedeniyle ödemek zorunda oldukları finansman giderlerini karşılayabilmek için yeterli kaynak yaratıp yaratmadığını gösteren çok önemli bir orandır.
Kredi veren kuruluşların Cari oran + Net işletme sermayesi + Asit test oranı ve diğerleri ile birlikte analize tabi tuttukları ve sonucunu dikkatli bir şekilde değerlendirdikleri orandır.
Bu oran bir firmanın kısa vadeli yani bir yıllık faaliyet dönemi içerisinde ödemek zorunda olduğu finansman giderinin ne kadarlık kısmının ya da kaç katının kazanılabildiğini göstermektedir.
FAİZ KARŞILAMA ORANI = Faiz ve vergi öncesi kâr / Faiz gideri
Formülde yer alan rakamlar, firmanın bir yıllık ya da 3 aylık raporlama dönemi itibariyle hesaplanan dönemlik tutarlarıdır.
Oranın yüksek çıkması, firmanın kullanmış olduğu krediler nedeniyle ödemek zorunda olacağı finansman giderlerini rahatlıkla ödeyebileceğini göstermektedir.
Faiz karşılama oranının zayıf yönü, kullanılan kredilerin anapara ödemelerini dikkate almamasıdır. Kullanılan krediler tarafında; sadece faiz ödeme yükümlülüğü olmayıp ,itfa planı çerçevesinde geri ödenmesi gereken anapara taksitleri de yer almaktadır ve bu anapara taksitleri bu formülün konusuna girmemektedir.
Son olarak faiz karşılama gücü oranı yönünden ikinci 500 büyük firmanın mali verilerini analize tabi tuttuğumuzda 2016 yılında 2, 2017 yılında 2,37 ve 2018 yılında ise 1,89 oranlarını elde ediyoruz.
Görülüyor ki; yüksek cirolara ve yüksek giderlere sahip bu firmalar son 3 yıldan bu yana katlandıkları finansman giderlerini karşılayabilmekte ve onun üzerinde kâr elde ederek söz konusu kredilerin belli bir tutardaki anapara taksitlerini de ödeme gücüne sahip olmaktadırlar.
Son Söz;
Limitleri dahilinde kredi kullanarak dönem sonu faizini ödemek isteyen firmaya kredi kullandırmıyoruz demeden önce faiz karşılama gücü oranının ne olduğuna bakılmalıdır. Çıkan sonuç ilgili firmanın sektör ortalamaları ile ve hatta aynı mal ve hizmetleri üreten rakiplerinin mali verileri ile karşılaştırılmalı ve yetmez ise Türkiye’nin birinci ve ikinci 500 büyük firmalarının oranları ile de karşılaştırılarak yorumlanmalı ve sonuca gidilmelidir.
Tek kriterde bu olmamalı ve söz konusu rotatif kredinin seyyaliyet izleyip izlemediği donuk ve dolu bırakılıp bırakılmadığı da kontrol edilmelidir.
Çünkü gözden kaçırılmamalıdır ki;
Talep bir an için olabilir ( ! )