PROJESİZ YATIRIM YAPAN İŞLETMELER BELİRSİZLİĞE YELKEN AÇARLAR
Firmalar sahip oldukları insan kaynakları, sermaye, makine ve hammadde gibi sınırlı üretim faktörlerini değişik yatırım alanları arasında en uygun oranda dağıtmak ve en verimli bir biçimde değerlendirmek sorunuyla karşılaşırlar.
İşletme kaynaklarının bir alana yönlendirilmesi, başka bir alanda yapılacak yatırımı önlediği için her kuruluş yatırım yapmadan önce sermayesini bağlayacağı alanla ilgili ayrıntılı bir proje hazırlamak zorundadır ve projesiz yatırım yapmamalıdır.
Yatırımlar işletmelere uzun dönemde gelir sağlamak amacıyla ellerindeki kaynakların uzun dönemli olarak bağlanmasına yol açarlar. İşletmelerin yatırımlarından bekledikleri gelirleri sağlayabilmeleri, yatırım projelerinin ekonomik, finansal ve teknik açıdan ayrıntılı olarak hazırlanmasına bağlıdır.
Sağlıklı bilgilere dayanmayan araştırma yapılmadan hazırlanan projeler beklenen kârlılığı sağlamadıkları gibi işletmelerin kaynaklarını eriterek tüketirler.
Projeler yatırımların, yatırımlarda işletmenin başarısında çok büyük önem taşırlar ve şirketlerin başarısında yatırım projelerinin önemi tartışılamaz ve kâr etmeyen bir projeye hiçbir şirketin güç yetiştiremeyeceğini ve hiçbir yatırımcının da sıcak bakmayacağı aşikârdır.
Projesiz yatırım ve yatırımsız işletme olmaz. Yatırımların geleceği projelere, işletmenin geleceği de yatırımlara bağlıdır. Projeler yatırımların yatırımlarda işletmelerin geleceklerini güvence altına alırlar. Bu yüzden projeler yatırımların, yatırımlarda işletmelerin en dinamik yanını oluştururlar. İşletmeler kaynaklarını değerlendirirken kırk düşünüp bir yatırım yapmalıdırlar. Çünkü yapılan bir yatırımdan geri dönmek hem çok zor hem de bedeli çok ağırdır. Bir düşünüp kırk yatırım yapan işletmelerin uzun dönemde ayakta kalması ve yaşaması mümkün değildir.
Proje hazırlama gibi proje değerlendirmede çok boyutlu bir araştırma ve inceleme gerektirir. Bir proje hazırlanırken ve değerlendirilirken yatırım konusu, ekonomik, teknik, finansal ve pazar açısından olumlu ve olumsuz yönleriyle enine ve boyuna ayrıntılı olarak incelenmesi ve hazırlanması gerekir. Bunun için proje hazırlama ve değerlendirme sürekli bir süreçtir. Proje her aşamada eleştirel bir göz ile hazırlanmalı ve değerlendirilmelidir.
Bir projenin uygunluğu üretimde yararlanılan girdiler ile elde edilen çıktıların değerlerine bağlıdır. Projelerin başarılı olabilmesi için sağladığı gelirlerin yol açtığı giderlerden daha fazla olmasını gerektirir. Gelirleri giderlerini karşılamayan projeler büyük zararlara yol açarlar.
Başarılı işletmeler dostlar yatırım yaparken görsün diye yatırım yapmazlar.
Projesiz yatırım yapan işletmeler pusulasız gemilere benzerler. Nereye gideceklerini bilmedikleri gibi nereye ulaşacaklarını da bilmezler.
Projesiz yatırım yapan işletmelerin zararını hiç bir finans kuruluşu karşılamak istemez ve karşılayamaz.
Başarılı işletmeler “ KIRK DEFA ÖLÇÜP BİR DEFA KESERLER “
Makine alımı, mevcut tesislerin modernizasyonu ya da genişleme projesini içeren bir yatırım kararı aldınız ve bu karar doğrultusunda yapacağınız çalışma aşağıda ki detayları içermek zorundadır.
PROJENİN;
- Konusu
- Amacı ve gerekçeleri [ Pazarda oluşan talebe yönelik değerlendirmeler ve var ise alınmış somut siparişler ve detayı ]
- Toplam bedeli
- Başlangıç tarihi ve tahmini tamamlanma tarihi
- Yatırıma başlanmış ise tamamlanma yüzdesi
- Yatırım için yapılan harcamaların detayı
- Finansman kaynakları
- Firmanın yatırımdan beklentileri
- Ulaşılması hedeflenen kapasite ve piyasa payı
- Üretim ve satışlarda beklenen artış
YATIRIMIN;
- Termin planı
- Yatırım döneminin hangi aşamasında hangi yatırım harcamalarının yapılacağı
- Yatırım Bütçesi
- Alınacak makine ve donanım listesi
- Tedarikçi Listesi
- Yatırıma ilişkin yapılan sözleşmeler
- Uygulama sözleşmeleri, satış anlaşmaları ve kira sözleşmeleri
- Yatırımın proforma gelir tablosu
- Yatırımın Nakit Akış Tablosu
- Yatırımın dinamik analiz ölçütleri
Yukarıda saydığım detaylar ile birlikte ve aynı zaman diliminde;
- Talep yeterli midir? Mutlaka analiz edilmelidir.
- Sektör değerlendirilmeli ve talep dalgalanmalarına ve mevsimlik etkilerine bakılmalıdır.
- Kriz ihtimali değerlendirilmelidir.
- Moda geçmesi tahmin edilmeye çalışılmalıdır.
- Piyasa riski değerlendirmeye alınmalıdır.
- Kapasite kullanım oranı
- Mal satılabilir mi?
- Önceden açılmış akreditifler var mı?
- İş bağlantıları ve siparişler var mı?
- Yapılacak yatırım ile kapasite kullanım oranı kaça çıkacaktır?
Sorularına cevap verilebilmeli ve yukarıda yer verdiğim detaylar üzerinde gerekli analizler yapılmalı ve değerlendirmeye tabi tutulmalıdır. Tüm bu detaylar iyi analiz edildiği takdirde düşünülen yatırımın kârlılığı üzerindeki endişeler büyük oranda dağılacaktır.